In 2024 bestaat de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM) 200 jaar. Vanaf november 2023 start een jubileumjaar vol activiteiten, evenementen en campagnes voor vrijwilligers, donateurs en het algemeen publiek. Dit bijzondere jaar staat in het teken van terugkijken op 200 jaar reddingtraditie en vooruitkijken: wat zijn de innovaties en uitdagingen in de komende 200 jaar? Waarin het belangrijkste doel is en blijft: het redden en voorkomen van slachtoffers op zee én het ruime binnenwater.
Er is veel veranderd sinds 1824: van roeireddingboten naar hypermoderne schepen en van reddingvesten van kurk naar speciale overlevingspakken. Wat altijd hetzelfde is gebleven is dat KNRM'ers het werk geheel kosteloos en vrijwillig doen. Sinds de oprichting van KNRM zijn er meer dan 30.000 vrijwilligers betrokken geweest bij de KNRM.
In 1845 richtte de burgermeester van Harlingen zich tot ZM Koning Willem 1 met een verzoek voor subsidie van 800 gulden voor de bouw van een reddingvlet voor Harlingen. Harlingen had toen nog een zelfstandige redding organisatie. Dit verzoek werd bij staatsbesluit van 16 september in dat zelfde jaar goedgekeurd. De sloepenbouwers S. en T. Zwanenburg aan de Zuiderhaven bouwden een vlet voor 750 guldens. Het restbedrag van 43,06 gld werd na aftrek van kosten aan de schipper overhandigt voor de aanschaf van redding materiaal.
In 1995 werd de huidige reddingboot van Harlingen, type Valentijn, in gebruik genomen. Geschonken door de erven van Wieger en Japke Visser Politiek. De kosten van deze reddingboot lagen toen rond de 750 duizend euro.
Anno 2023 is de KNRM bezig met een uitgebreide vlootvernieuwing. De kosten van een nieuwe reddingboot van het type van Wijk, de vervanger van de Valentijn, zullen 1,4 miljoen euro bedragen. Dankzij de familie van Wijk kan deze reddingboot gebouwd worden. Zo wordt het werk van de KNRM al 200 jaar mogelijk gemaakt door mensen die vinden dat het redden van mensen op zee belangrijk is.
De KNRM opereert al sinds haar oprichting in 1824 bewust zonder steun van de overheid en kan haar werk doen dankzij donateurs, nalatenschappen en giften. Op dit moment zijn er 1400 vrijwilligers verbonden aan de KNRM.
Programma jubileumjaar KNRM 200 jaar
Het jubileumjaar zal gebruikt worden om meer bekendheid te geven aan het werk van de KNRM in al haar facetten. “Van de Search and Rescue (SAR) op 45 reddingstations, de kusthulpverlening, de strandbewaking op de Friese Waddeneilanden door onze lifeguards en de wereldwijde medische adviezen aan zeevarenden door onze Radio Medische Dienst. Als meer Nederlanders donateur worden of op andere manieren het reddingswerk steunen, kan de KNRM ook in de toekomst mensen en dieren in nood blijven helpen en redden. Zo blijven we ook de komende 200 jaar, op een veilige manier, het land van water” aldus Jacob Tas, algemeen directeur van de KNRM.
Het jubileumjaar loopt van 11 november 2023 tot 11 november 2024, de officiële verjaardag van de KNRM. Het overkoepelende thema is 'omringd door het verleden, op weg naar de toekomst'.
Highlights jubileumprogramma:
- Januari 2024: Singer-songwriters Stef Bos en Fleur Raateland lanceren, met producers Jochem Fluitsma en Eric van Tijn, het nummer ‘Wat als de storm komt’. De videoclip bij dit nummer is opgenomen in Harlingen, Westkapelle, Neeltje Jans (Oosterschelde) en op Marken en Texel. Het schetst een uniek beeld van 200 jaar KNRM in een land van water.
- Begin 2024: Fisherman’s Friend lanceert de podcastserie ‘Redders op Zee’. Presentator Roelof Hemmen neemt luisteraars mee langs indrukwekkende reddingsverhalen. Aflevering 1 en 2 gaan over het Scheveningse surfdrama waarbij vijf surfers omkwamen. De enige overlevende van dit noodlottig ongeval vertelt voor het eerst zijn verhaal. Ook de moeder van een van de verdronken jongens en twee KNRM'ers die hun leven waagden om de surfers te redden komen aan het woord.
- Februari 2024: Opening exposities over KNRM 200 jaar in twaalf maritieme musea, waaronder het Scheepvaartmuseum Amsterdam, Reddingmuseum Dorus Rijkers in Den Helder, het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen en het Maritiem Museum Rotterdam. De expositie bestaat onder andere uit foto’s gemaakt door Jeroen Hofman en Robin de Puy, aangevuld met verhalen van redders van nu in historisch perspectief.
- 24 Mei 2024: Lancering van het unieke fotoboek 'Redders op Zee' door het Scheepvaartmuseum Amsterdam, de KNRM en Hannibal uitgeverijen. Recente foto's door landschapsfotograaf Jeroen Hofman en portretfotograaf Robin de Puy en foto's uit het rijke verleden van de KNRM vertellen het verhaal van 200 jaar Redders op Zee.
- 25 Mei 2024: Reddingbootdag bij alle 45 KNRM reddingstations. Extra (pop-up) 46-ste reddingstation bij Het Scheepvaart Museum Amsterdam met een grote nationale en internationale vloot van oude en nieuwe reddingboten.
- Mei 2024: YouTuber Govert Sweep wordt bemanningslid in opleiding en maakt een serie YouTube-afleveringen over zijn ervaringen, trainingen en reddingsacties.
- Mei 2024: Lancering van de informatieborden bij alle reddingstations. Op de informatieborden wordt de geschiedenis van het reddingstation verteld in foto’s en tekst. Een QR code op de borden verwijst naar meer informatie over het reddingstation.
- 6-8 september 2024: Tijdens de zaterdagavondshow op de Wereldhavendagen Rotterdam staat KNRM 200 jaar centraal.
- 11-14 oktober 2024: Jubileumviering KNRM 200 jaar 'Symfonie van het Water' in Het Nieuwe Luxor Theater in Rotterdam. Een muzikale en visuele ode aan de KNRM, haar donateurs en vrijwilligers door Nederlandse topartiesten. Er zijn speciale voorstellingen voor donateurs en vrijwilligers. De voorstelling staat onder creatieve leiding van Gerben Bakker en de muzikale leiding wordt gedaan door Eric van Tijn.
Daarnaast lanceert PostNL een speciale jubileumzegel, slaat de Koninklijke Nederlandse Munt een herdenkingsmunt en zal er een heuse KNRM-tulp worden onthuld.
Historie KNRM
Tot in 1824 bestond er langs de Nederlandse kust geen reddingsorganisatie. Een initiatief waarbij de Nederlandse staat in 1809 roeireddingboten ter beschikking stelde, liep op niks uit door gebrek aan lokale motivatie en toezicht. Een noodlottige reddingsactie door een aantal kustbewoners van Huisduinen in 1824 veranderde alles. Het was de aanleiding voor een particulier initiatief een zelfstandige reddingsorganisatie op te richten. Met steun van particulieren en rederijen werd de basis gelegd voor wat nu nog steeds het succes bepaalt van de KNRM: vrijwillige bemanningen, kosteloze hulp, zonder overheidssteun en maximaal gericht op de veiligheid aan boord van de reddingboten, al 200 jaar lang.
