Stuk over de bevrijding - bewerkt door Joop van der Heide
Tegen zware Duitse tegenstand in werden een aantal bruggenhoofden te verovert. Na wekenlange zware gevechten braken de geallieerde troepen door de Duitse linies. en volgde een bliksemsnelle opmars naar de Rijn. Bij miljoenen mensen in Europa werd hoopvol en vol spanning uitgekeken naar de komst van de bevrijders. De dagen van de verschrikkelijke bezetting leken geteld. Voor de Friese bevolking was het een zware teleurstelling toen de triomfantelijke opmars bij Arnhem stokte: Operatie Market Garden werd een volslagen mislukking. Er volgden nog zeven zware, trieste maanden.
April 1945 midden Nederland
Op de linkerflank van het Canadese 2e Legerkorps lag de Canadese 3e Infanterie Divisie met hemelsbreed 200 kilometer verderop naar het noorden toe, de einddoelen aan de Friese Waddenkust (Harlingen) en Leeuwarden. In het midden de Canadese 2e Infanterie Divisie die over eenzelfde afstand de stad Groningen als belangrijkste divisie aanvalsdoel had en ook de Groningse kust en het gebied aan de Dollard van vijand moest zuiveren.
Operatie Amherst
Ook in Harlingen werden al deze manoeuvres vol spanning gevolgd, want de bevrijding kwam nu eindelijk dichtbij. Als voorbereiding op de bevrijding van Noord Nederland kwamen eerst Franse parachutisten in actie. Het was waarschijnlijk een twijfelachtige eer voor die Franse parachutisten (2e en 3e régiment de chasseurs parachutistes – Special Air Service), om boven Drenthe af te springen en aan deze laatste geallieerde luchtlanding van de Tweede Wereldoorlog: operatie Amherst, deel te nemen. Bij het nemen van de Rijnhindernis waren ze er niet bij.
Wellicht werd later alsnog een formule gevonden om een weinig strijdbare tegenstander in Noord Nederland zodanig te binden dat deze op de linkerflank van het Canadese Leger van de geallieerde opmarsrichting geen dreigende tegenaanvallen meer kon uitvoeren. In dit geval ging het om delen van de Duitse 6e Paradivisie en een Nederlandse SS-divisie. Zouden deze Duitse militairen zonder veel tegenstand de strijd opgeven was de vraag. Het zouden later tijdens de gevechten ook vaak achteloos optredende kleine groepen van Duitsers zijn die door de Fransen werden geneutraliseerd. De nevenopdrachten werden geformuleerd, ditmaal in heldere taal: Voor 2RCP: -Stel 9 verkeersbruggen en 2 spoorbruggen veilig voor de opmars naar het noorden.
Voor 3 RCP: -Stel 14 verkeersbruggen veilig voor de opmars naar het noorden -Verover het vliegveld bij Steenwijk -Verover na ontvangst van de jeeps de vliegvelden bij Eelde en Leeuwarden. Verwarring scheppen hield in dat de para’s de verbindingen moesten ontregelen, de verdedigende opstellingen onder vuur nemen en de belangrijke knooppunten van wegen zo goed mogelijk beheersen.
Bron: website Traces of War, Maarten C Hoff. Bevrijdingsspecial Leeuwarder Courant 1995, Harlingen in oorlogstijd.
